Σε κάθε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσού με ηλεκτρονικές πληρωμές, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται με επιπλέον φόρο 22% επί του μη καλυμμένου ποσού.
Στις δαπάνες που θα αναγνωρίζονται για την κατοχύρωση της ετήσιας έκπτωσης φόρου των 1.900 έως 2.100 ευρώ θα περιλαμβάνονται όλα τα έξοδα για αγορές καταναλωτικών και διαρκών αγαθών και για παροχή υπηρεσιών, καθώς και ορισμένα ακόμη έξοδα παροχής υπηρεσιών, για τα οποία εκδίδονται ειδικά φορολογικά στοιχεία (π.χ. δαπάνες παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών, δαπάνη συμβολαιογράφου αναγραφόμενη επί του συμβολαίου κλπ.).
Σε αριθμούς μεγέθους, το μέτρο περιλαμβάνει 4.500.000 νοικοκυριά μισθωτών, συνταξιούχων και κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, καθώς και τουλάχιστον 1.000.000 επιχειρήσεις.
Από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών εξαιρούνται:
- φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω
- άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω
- όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση
- οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του Ν.4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
Για τους φορολογούμενους αυτούς, απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων ίσης αξίας, σύμφωνα με την κλίμακα.
Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών
- οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή
- οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.
Από την 1η-1-2017 τα ποσά των ιατρικών δαπανών που αναγνωρίζονται για έκπτωση από το φόρο εισοδήματος, δηλαδή οι δαπάνες για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, για φάρμακα και νοσήλια, θα πρέπει να εξοφλούνται με τη χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.
Τα φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας 500 ευρώ και άνω, που εκδίδονται για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες, θα πρέπει να εξοφλούνται από τους αγοραστές των αγαθών ή τους λήπτες των υπηρεσιών αποκλειστικώς με τη χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Δεν επιτρέπεται η εξόφληση των φορολογικών αυτών στοιχείων με μετρητά. (άρθρο 69)
Οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με κάρτες ή ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα συμμετέχουν σε πρόγραμμα δημοσίων κληρώσεων (λοταρίες) με το συνολικό ποσό που θα προέρχεται από τον Προϋπολογισμό του κράτους να μην υπερβαίνει τα 12 εκατ. ευρώ ετησίως. (άρθρο 70)
Η αποδοχή συναλλαγών με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες θα καταστεί υποχρεωτική από το επόμενο έτος για συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών που θα καθοριστούν με απόφαση των υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Οικονομικών. Οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα οριστούν να εκπληρώνουν την υποχρέωση αυτή θα πρέπει να συμβληθούν υποχρεωτικά με νομίμως αδειοδοτημένους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και να εγκαταστήσουν μηχανήματα POS στους επαγγελματικούς τους χώρους. Επιπλέον, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι οφείλουν να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με την αποδοχή καρτών, αναγράφοντας ευκρινώς τις σχετικές πληροφορίες στις εισόδους των καταστημάτων τους και στα σημεία όπου έχουν το ταμείο τους. Σε όσους παραβαίνουν τις διατάξεις αυτές θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ.
Οι δαπάνες για την πληρωμή μισθών που δεν εξοφλούνται με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών δεν θα αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών που τις καταβάλλουν. (άρθρο 72)
Στη λίστα με τις δαπάνες που θα γίνονται δεκτές θα περιλαμβάνονται αγορές, μετά από αναμενόμενη απόφαση του Υπ. Οικονομικών, από:
- σούπερ μάρκετ
- πολυκαταστήματα
- καύσιμα
- αγορές ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών
- έπιπλα
- είδη οικιακής χρήσης
- ξενοδοχεία
- παροχή υπηρεσιών από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, λογιστές, ψυχολόγους
- εστιατόρια
- ταβέρνες
- μπαρ
- κέντρα διασκέδασης
Αντίθετα δεν θα γίνονται δεκτές δαπάνες για:
- λογαριασμούς ΔΕΚΟ
- κινητή και σταθερή τηλεφωνία
- δόσεις δανείων
- ενοίκια
- κοινόχρηστα
- ασφάλιστρα
- διόδια
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι υφίσταται πρόβλημα σχετικά με την εξαίρεση από τις δαπάνες που αναγνωρίζονται, αυτές των ΔΕΚΟ, για τον εξής λόγο. Τα περισσότερα πολυκαταστήματα, σούπερ μάρκετ, φαρμακεία κλπ. εισπράττουν αποδείξεις από ΔΕΚΟ. Στην απόδειξη της ταμειακής μηχανής του καταστήματος περιγράφεται το είδος της συναλλαγής, στην απόδειξη όμως της παρόχου τράπεζας, φαίνεται μόνο το συνολικό ποσό της συναλλαγής και το κατάστημα από το οποίο πραγματοποιήθηκε. Με αυτό το πρόβλημα, σε μία συναλλαγή λ.χ. 500 ευρώ σε σούπερ μάρκετ, μπορεί τα 200 ευρώ να αποτελούν εξόφληση ΔΕΚΟ, κάτι το οποίο το υφιστάμενο σύστημα δεν μπορεί να διαχωρίσει.
Επισημαίνουμε ακόμα ότι δεν έχει λυθεί το πρόβλημα με τον ακατάσχετο λογαριασμό τον οποίο θα τροφοδοτούν οι συναλλαγές μέσω PoS, λόγω μη αποδοχής της συγκεκριμένης διάταξης από τους Θεσμούς. Αυτό αποτελεί μέγιστο πρόβλημα και πιθανή άρνηση του επιχειρηματία για συναλλαγή, επειδή αφενός μεν το σύνολο της συναλλαγής θα δεσμεύεται άμεσα από το Δημόσιο, ο δε επιχειρηματίας θα καλείται να καταβάλει και τον αναλογούντα Φ.Π.Α. που ουδέποτε κατάφερε να εκταμιεύσει. Υπάρχουν προτάσεις για ποσοστό μη δεσμεύσεως ενός λογαριασμού (λ.χ. 50%), αλλά θεωρούμε πως οποιοδήποτε ποσοστό δέσμευσης, έστω και ελάχιστο, κάνει αποτρεπτική τη χρήση αποδοχής εξόφλησης λογαριασμού μέσω πλαστικού χρήματος.
Όσον αφορά την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 69 του πολυνομοσχεδίου σχετικά με το πλαστικό χρήμα, με την παρούσα διάταξη γίνεται πράξη η online διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των ηλεκτρονικών φορολογικών μηχανισμών με τις πληροφοριακές υποδομές της Γ.Γ.Δ.Ε. Οι επιχειρήσεις θα διαβιβάζουν τα δεδομένα των εκδιδόμενων αποδείξεων λιανικών συναλλαγών, αυτόματα κατά την έκδοση των συγκεκριμένων φορολογικών στοιχείων. Έτσι θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο η καταγραφή της συναλλαγής και η φορολογική διοίκηση θα μπορεί να ελέγχει τον τζίρο των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών.
Στο σχέδιο νόμου δεν παρέχονται συγκεκριμένες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του μέτρου, όπως επίσης και η ημερομηνία έναρξης της διασύνδεσης των ταμειακών με το TAXISnet. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, οι λεπτομέρειες και η έκταση εφαρμογής του μέτρου, οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων, οι εξαιρέσεις, η διαδικασία και οι τεχνικές προδιαγραφές για τη διαβίβαση, την ασφάλεια και την επεξεργασία των δεδομένων θα καθοριστούν με απόφαση του υπουργού Οικονομικών.
